Czy jest możliwa i jak może wyglądać symbioza człowieka i AI?

13 grudnia 2023

Czy jest możliwa symbioza człowieka i sztucznej inteligencji?

Podczas Gali Pracodawców Jutra zorganizowanej 12 grudnia przez Polską Agencje Rozwoju Przedsiębiorczości, dyskutowaliśmy o sztucznej inteligencji i jej wpływu na rynek pracy. Temat AI jest dla mnie fantastyczną odskocznią od codziennej pracy nad systemem ATS Element. Podczas panelu dyskusyjnego otrzymałem pytanie o to, czy jest możliwa symbioza człowieka i sztucznej inteligencji. Jest to pytanie, na które odpowiedź wychodzi daleko w przyszłość i ociera się o science-fiction, im dalej w przyszłość, tym bardziej fiction. Jeśli lubisz podróże w przyszłość, to zapraszam do poznania odpowiedzi na postawione mi pytanie.

Symbioza i jej ewolucja

Definicja symbiozy według Wikipedii jest następująca:

Zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków organizmów, które przynosi korzyść każdej ze stron (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie szkodzi (komensalizm).

Symbioza człowieka i technologii, rozumiana tu w szerokim, metaforycznym znaczeniu, ewoluuje od momentu stworzenia pierwszych narzędzi.

Przykładem wczesnej symbiozy jest kij, który prehistoryczni ludzie, a nawet małpy, wykorzystywali do walki lub zrzucania owoców z drzew. Jest to równie ważny przykład współistnienia technologii i życia, co współczesny człowiek trzymający w ręce telefon i rozmawiający z drugim człowiekiem lub z ChatGPT.

Symbioza człowieka z technologią ma wiele wymiarów. Dzisiaj manifestuje się poprzez wszczepianie sztucznych stawów, korygowanie wzroku za pomocą okularów, naświetlanie ciała promieniami UV lub prześwietlanie promieniami RTG, korzystanie z głosu nawigacji, czy stosowanie leków opracowanych dzięki zaawansowanej technologii farmakologicznej.

Jak stworzyć symbiozę ze sztuczną inteligencją?

Rozwój symbiozy ze sztuczną inteligencją następuje w sposób analogiczny do tego, jak ewoluowała nasza współpraca z innymi technologiami – stopniowo. Obecnie jesteśmy w stanie komunikować się z AI za pomocą tekstu i mowy, a także poprzez obrazy. W komunikacji pośredniczy interfejs dostępny przez stronę internetową lub aplikację w telefonie.

Pytanie, jakie nasuwa się w kontekście przyszłości, brzmi: Jaki będzie kolejny znaczący krok w kierunku pełnej symbiozy człowieka ze sztuczną inteligencją? I co to właściwie znaczy – osiągnięcie pełnej symbiozy z AI?

Problem przepustowości danych

W dziedzinie komputerów i sztucznej inteligencji obserwujemy imponującą szybkość przetwarzania i dostęp do obszernych zbiorów danych. Pamięć współczesnych komputerów domowych znacząco przewyższa ludzką zdolność zapamiętywania, umożliwiając przechowywanie i szybkie przetwarzanie ogromnych ilości informacji. Komputery bez trudu mogą gromadzić encyklopedyczne zbiory wiedzy, udostępniając je użytkownikowi w ułamku sekundy. Podobnie, sztuczna inteligencja, na przykład w postaci ChatGPT, ma natychmiastowy dostęp nie tylko do encyklopedycznej wiedzy, ale również do szerokiego spektrum innych zbiorów danych, obejmujących część sieci internetowej. Dzięki możliwości przeglądania Internetu AI ma dostęp – choć wciąż z niewielkim opóźnieniem – do aktualnych informacji dostępnych online. To poziom przetwarzania i dostępu do informacji, który wykracza poza zdolności nawet najbardziej genialnych umysłów ludzkich.

To właśnie prędkość dostępu człowieka do informacji przetwarzanych przez AI jest wąskim gardłem i główną przeszkodą na drodze do pełnej symbiozy. Zanim człowiek zada maszynie pytanie i otrzyma, a następnie przetworzy odpowiedź, mijają sekundy. Czas liczony w sekundach jest zbyt długi, by można było mówić o pełnej symbiozie mózgu organicznego z mózgiem sztucznym.

Ewolucja dostępu do informacji i wykładnicze tempo rozwoju technologii

Wyobraźmy sobie przyszłość, w której tradycyjne ekrany telefonów i komputerów zostają zastąpione przez zaawansowane technologie, takie jak okulary AR (rozszerzonej rzeczywistości) lub nawet bezpośrednie projekcje na siatkówce oka. Idąc dalej, wyobraźmy sobie, że informacje są przekazywane z zewnętrznych urządzeń prosto do naszego mózgu, na przykład za pomocą wszczepianych chipów (Elon Musk pracuje nad chipami wszczepialnymi do mózgu – Neuralink) lub przez interakcję pól elektromagnetycznych między urządzeniami a mózgiem. W tym scenariuszu tekst, obraz, i dźwięk moglibyśmy doświadczać bezpośrednio w naszym mózgu.

Taki rodzaj komunikacji przyspieszyłby dostęp do zewnętrznych zasobów danych. Początkowo, ograniczeniem może być prędkość, z jaką zewnętrzny system, generuje informacje. Dziś na odpowiedzi ChatGPT również musimy kilka sekund poczekać. Biorąc jednak pod uwagę wykładnicze tempo rozwoju technologii, możemy przypuszczać, że to ograniczenie wkrótce zaniknie. Jeśli nie przypominasz sobie, jak działa tempo wykładnicze, to pod tym adresem znajdziesz bardzo dobry, prosty opis, który świetnie działa na wyobraźnie.

Przekraczanie barier przekazu informacji

Kiedy połączenie z maszynami będzie polegać na zastąpieniu naszych naturalnych zmysłów i przekazywaniu sygnałów do odpowiednich części mózgu, prędkość tego przekazu może być porównywalna, a z czasem być może szybsza niż korzystanie z tradycyjnych zmysłów. Szybsza, ponieważ zapytanie do maszyny będzie generowane wówczas tylko myślą zamiast obecnie dostępnej nam procedury myśl i następnie głos lub klawiatura.

To będzie krok w kierunku telepatii – komunikacji myślami. Jednak w tym etapie, choć szybkość dostępu do informacji wzrośnie, nie osiągniemy jeszcze natychmiastowego dostępu do potencjału komputerów czy sztucznych sieci neuronowych. Prośba o informację będzie wymagać sformułowania zapytania w myślach i oczekiwania na odpowiedź.

W miarę rozwoju technologii (postęp wykładniczy, pamiętasz?) przepustowość danych między zewnętrznymi urządzeniami a naszym mózgiem będzie rosnąć. Ostatecznie, informacja z zewnętrznych zasobów będzie pojawiała się w naszym umyśle tak szybko, jak wspomnienia czy myśli, które dziś naturalnie w nim powstają. W takim stanie, granica między ludzką pamięcią a informacjami dostarczanymi przez AI stanie się nieostra.

Wizja pełnej symbiozy człowieka i sztucznej inteligencji

W stanie pełnej symbiozy, wykorzystując pełen potencjał AI, będziemy mogli sięgnąć do potencjału sztucznej inteligencji tak samo szybko, jak sięgamy do własnych wspomnień. Uzyskanie informacji od AI będzie natychmiastowe. Sięgnięcie po wygenerowane przez AI wyniki analizy globalnych danych o zatrudnieniu będzie tak samo szybkie, a nawet nieświadome, jak sięgnięcie dziś po kubek kawy. Dowolna informacja, którą może wygenerować AI, pojawi się na żądanie mózgu tak samo szybko i naturalnie, jak dziś pojawia się moje imię, gdy o nim pomyślę.

W takim świecie, nasze myśli i myśli sztucznej inteligencji będą się ze sobą przenikać, stając się dostępne z tą samą prędkością i wygodą. Będzie to era, w której ludzki umysł i sztuczna inteligencja będą współistnieć, tworząc niezwykle zaawansowaną formę współpracy i interakcji.

Może właśnie taka pełna symbioza uchroni ludzkość przed ryzykiem technologicznej osobliwości, czyli stanu, w którym technologia jest już tak zaawansowana, że człowiek przestaje ją rozumieć i nie potrafi przewidzieć jej rozwoju? Może to jest jedyna droga człowieka, do tego, aby nie zostać zepchniętym przez AI na ewolucyjny margines?

Jak bardzo odległa jest to wizja i jakie mogę być jej dodatkowe konsekwencje?

Choć dwukrotnie już pisałem o postępie wykładniczym rozwoju technologii, to mimo wszystko wydaje się, że do tak ścisłej współpracy człowieka z AI jeszcze długa droga.

Na ten moment wspomniany wcześniej Neuralink, dopiero testuje chipy, za pomocą których człowiek będzie mógł komunikować się z urządzeniami elektronicznymi prostymi sygnałami. Wciąż nie rozumiemy większości procesów zachodzących w mózgu, nie wiemy, w jaki sposób i dlaczego w naszym mózgu powstają konkretne myśli, reakcje, dlaczego konkretną informację zapamiętujemy lepiej, a inną gorzej. Co więcej, badania w tym kierunku idą stosunkowo wolno. Sądzę, że to właśnie sztuczna inteligencja otworzy nam drogę do pełniejszego zrozumienia mózgu i w konsekwencji do symbiozy życia biologicznego z maszynami.

W tej chwili musimy zadowolić się pisaniem na klawiaturze, mówieniem, słuchaniem. Wydaje się jednak, że po kilku milionach lat ewolucji życia powoli zbliża się moment kolejnego kluczowego etapu tego procesu. Momentu, kiedy życie zacznie przybierać wyższą, odporną na biologiczne choroby i naturalną śmierć formę krzemową. Czy tak, jak człowiek zrealizował marzenie o podróży do gwiazd, zrealizuje też marzenie o życiu wiecznym? A jeśli tak, to czy o tym życiu będzie można powiedzieć, że jest to wciąż życie człowieka?

Nie sądzę.

Nie wiem natomiast, jakie docelowo korzyści AI miałoby mieć z tej symbiozy. Jeśli żadne, to według przytoczonej na początku tego artykułu definicji, byłaby to prawdopodobnie odmiana symbiozy, zwaną komensalizmem.

Czy korzystanie z AI do formułowania własnych wypowiedzi jest złe?

Ostatnio na LinkedIn natrafiłem na post, w którym autor krytycznie odnosi się do stosowania ChatGPT jako suflera. To temat zbliżony do tematu symbiozy człowieka z AI. Odniosę się do tego problemu w osobnym artykule, prawdopodobnie w przyszłym tygodniu.

Najczęściej czytane:

Darmowe ogłoszenia o pracę i największa lista źródeł kandydatów – największa w Polsce lista bezpłatnych i płatnych źródeł kandydatów
Praca w HR – najnowsze oferty pracy i aktualne średnie wynagrodzenia w branży HR
Akademia Rekrutacji – zbiór wiedzy na temat rekrutacji oraz raporty z rynku pracy.
Gowork – jak reagować na negatywne opinie o pracodawcach – Kompleksowy poradnik dla pracodawców.
Sztuczna inteligencja w rekrutacji i Chat GPT-3 – wszystko co musisz wiedzieć o najnowszej wersji sztucznej inteligencji i jej możliwych zastosowaniach, także w rekrutacji.
RODO w rekrutacji – sourcing, direct search, ogłoszenia. Wszystko co musisz wiedzieć – kompleksowy poradnik RODO w rekrutacji z naciskiem na działania typu direct search / sourcing.
Wszystko o systemach ATS – poradnik wyboru systemu rekrutacyjnego