W przeszłości zbudowałem od podstaw agencję rekrutacyjną, która zatrudniała w szczytowym momencie ponad 40 osób, obecnie rozwijam system ATS. Od lat jestem zatem blisko branży rekrutacyjnej i obserwuję ją z różnych stron. Z doświadczenia wiem, że choć są to sytuacje sporadyczne, to jednak pojawiają się okazje uzasadniające organizowanie bezpłatnych staży. Oto kilka przykładowych sytuacji:

Firma posiada wewnętrzny dział szkoleń. Firma posiada wewnętrzny dział szkoleń, w którym pracownicy firmy zainteresowani rozwojem kompetencji trenerskich, a także wyspecjalizowani szkoleniowcy, prowadzą szkolenia dla osób, które nie posiadają doświadczenia zawodowego, a zamierzają podjąć pracę w zawodzie. Szkolenie komercyjne kosztowałoby X, ale firma zdecydowała się przeprowadzać takie szkolenia bezpłatnie. Jedynym warunkiem zakwalifikowania się do szkolenia jest przejście procesu rekrutacyjnego. Co więcej, oprócz certyfikatu, uczestnik szkolenia ma szansę otrzymać ofertę pracy w firmie. Szkolenie realizowane jest w formie stażu, podczas którego uczestnik szkolenia zdobywa wiedzę teoretyczną i praktyczną i jest stale pod opieką szkoleniowca.

Specjalista z liderskimi ambicjami vs zarząd. Specjalista ma ambicje liderskie. Niestety dwie poprzednie rekrutacje, które tenże specjalista przeprowadził na pierwszych członków swojego zespołu, zakończyły się niepowodzeniem – zatrudnione osoby nie przeszły okresu próbnego. Z uwagi na fakt, że pracodawca poniósł koszty nieudanych rekrutacji, zarząd wycofał zgodę na dalsze rekrutacje. Specjalista wyszedł z propozycją alternatywną – zorganizuje bezpłatny staż, w trakcie którego wyszkoli osoby bez doświadczenia i po zakończeniu staży przedstawi zarządowi propozycję zatrudnienia wybranej podczas stażu osoby. Zarząd na taką propozycję przystaje, jako kompromis pomiędzy ograniczonym budżetem na kolejne rekrutacje i zatrudnienia a umożliwieniem realizacji liderskich ambicji specjalisty.

Organizacja non-profit. Organizacja non-profit skoncentrowana na ochronie środowiska oferuje niepłatne staże dla studentów zainteresowanych tą dziedziną. Stażyści uczestniczą w różnych projektach, od badań po działania społecznościowe, zdobywając kompleksowe zrozumienie problemów środowiskowych i wysiłków na rzecz ochrony. Organizacja nie może pozwolić sobie na płatne stanowiska, ale oferuje doświadczenie zawodowe i praktyczną wiedzę, możliwości nawiązywania kontaktów z profesjonalistami w dziedzinie oraz list polecający po pomyślnym zakończeniu stażu.

Produkcja filmowa. Mała niezależna firma produkcyjna filmowa oferuje niepłatne staże dla aspirujących filmowców. Stażyści mają okazję pracować blisko z doświadczonymi profesjonalistami nad rzeczywistymi projektami filmowymi, od preprodukcji po postprodukcję. Ta szansa pozwala im na naukę filmowania i nawiązywanie cennych kontaktów w branży filmowej.

To przykłady, na których przygotowanie poświęciłem kilkanaście minut. Z pewnością istnieje wiele innych. Każda firma jest inna i może mieć inne powody uzasadniające wdrożenie bezpłatnych staży.

Nie twierdzę jednak, że bezpłatne staże to normalność. Bezpłatne staże zawsze będą odstępstwem od reguły, którą jest staż płatny i płatne zatrudnienie. Twierdzenie jednak, że żadnych odstęp od tej reguły być nie może, jest oczywiście błędne i wynika najczęściej z braku doświadczenia.